ຄວາມໝັ້ນໃຈເປັນໜຶ່ງໃນຄຸນສົມບັດທີ່ດຶງດູດໃຈຄົນໄດ້ຫຼາຍທີ່ສຸດ ເພາະມັນສະແດງເຖິງສະເໜ່ທີ່ແຕ່ລະຄົນມີຄວາມເຊື່ອໝັ້ນໃນໂຕເອງ, ຄວາມສາມາດໃນການຮັບມືກັບສະຖານະການຕ່າງໆ ແລະ ການສະແດງອອກຢ່າງໜັກແໜ້ນໃນສິ່ງທີ່ເຮົາເຊື່ອ ຫຼື ເຮັດ, ຄົນທີ່ມີຄວາມໝັ້ນໃຈມັກຈະເຮັດໃຫ້ຄົນອ້ອມຂ້າງຮູ້ສຶກເຊື່ອໝັ້ນ ແລະ ໄວ້ວາງໃຈໄດ້ງ່າຍ.
ຄວາມໝັ້ນໃຈບໍ່ໄດ້ໝາຍເຖິງການທີ່ເຮົາຕ້ອງຮູ້ທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງ ຫຼື ບໍ່ມີຄວາມຢ້ານເລີຍ ແຕ່ມັນຄືການສະແດງອອກວ່າເຮົານັ້ນພ້ອມທີ່ຈະປະເຊີນໜ້າກັບສິ່ງທີ່ເຂົ້າມາ ແລະ ພ້ອມທີ່ຈະຮຽນຮູ້ຈາກມັນ. ນອກຈາກນີ້, ຄວາມໝັ້ນໃຈຍັງສົ່ງເສີມໃຫ້ເຮົາເປັນໂຕຂອງໂຕເອງ ແລະ ສະແດງຄວາມເປັນໂຕຕົນອອກມາໄດ້ຢ່າງຊັດເຈນ ເຊິ່ງເປັນສະເໜ່ທີ່ສຳຄັນໃນການສ້າງຄວາມສຳພັນທີ່ດີ ແລະ ມີອິດທິພົນຕໍ່ຜູ້ອື່ນເຊັນກັນ.
Albert Bandura ນັກຈິດຕະວິທະຍາຊາວແຄນນາດາ-ອາເມລິກາ ໄດ້ໃຫ້ແນວຄິດເລື່ອງ “Self-Efficacy Theory” ການໃຫ້ຄວາມສຳຄັນກັບໂຕເອງສູ່ທິດສະດີທີ່ຈະຊ່ວຍປ່ຽນແປງພຶດຕິກຳ ເພາະຄົນເຮົາມີຄວາມສາມາດທີ່ຈະບັນລຸເປົ້າໝາຍໃດໜຶ່ງໄດ້ສຳເລັດ (self-efficacy) ເຊິ່ງເປັນປັດໄຈທີ່ສຳຄັນໃນການກຳນົດພຶດຕິກຳ.
Albert Bandura ໄດ້ລະບຸ 4 ຢ່າງຂອງການໃຫ້ຄວາມສຳຄັນກັບໂຕເອງ ແລະ ຄວາມໝັ້ນໃຈຄື: ປະສົບການທີ່ສຳເລັດ (Mastery Experiences), ປະສົບການທີ່ເຫັນຈາກຄົນອື່ນ (Vicarious Experiences), ການຊັກຈູງດ້ວຍຄຳເວົ້າ (Verbal Persuasion), ສະພາບທາງຮ່າງກາຍ ແລະ ອາລົມ (Physiological and Affective States).
ປະໂຫຍດຂອງຄວາມໝັ້ນໃຈ
- ເພີ່ມສະເໜ່: ຄົນທີ່ມີຄວາມໝັ້ນໃຈຈະເຮັດໃຫ້ຄົນອ້ອມຂ້າງຮູ້ສຶກວ່າມີຄວາມໜ້າເຊື່ອຖື ແລະ ເປັນຄົນທີ່ສາມາດເພິ່ງພາໄດ້.
- ສ້າງຄວາມໄວ້ວາງໃຈ: ຄວາມໝັ້ນໃຈເຮັດໃຫ້ຄົນອື່ນຮູ້ສຶກວ່າເຮົາມີຄວາມສາມາດໃນການຕັດສິນໃຈ ແລະ ຮັບມືກັບບັນຫາໄດ້, ເຮັດໃຫ້ພວກເຂົາໄວ້ວາງໃຈໃນຄຳເວົ້າ ແລະ ການກະທຳຂອງເຮົາ.
- ກະຕຸ້ນໃຫ້ເກີດການປ່ຽນແປງ: ຄົນທີ່ມີຄວາມໝັ້ນໃຈມັກຈະເປັນແຮງບັນດານໃຈໃຫ້ຄົນອື່ນ ເພາະພວກເຂົາສະແດງອອກເຖິງພະລັງງານບວກ ແລະ ຄວາມກ້າທີ່ຈະປ່ຽນແປງໂຕເອງກັບສິ່ງທີ່ເຈິ ຫຼື ສະພາບແວດລ້ອມໃໝ່ໆ.
- ເພີ່ມໂອກາດໃໝ່ໆ: ຄວາມໝັ້ນໃຈໃນການສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ ແລະ ການສະແດງອອກໃນສະຖານທີ່ຕ່າງໆ ຫຼື ບ່ອນເຮັດວຽກເປັນກຸນແຈສຳຄັນທີ່ເຮັດໃຫ້ເຮົານັ້ນໂດດເດັ່ນໃນສາຍຕາຂອງຜູ້ບໍລິຫານ ຫຼື ເພື່ອນຮ່ວມງານ.
ວິທີເພີ່ມຄວາມໝັ້ນໃຈ
- ຕັ້ງເປົ້າໝາຍນ້ອຍໆ ແລະ ເຮັດໃຫ້ສຳເລັດ: ການຕັ້ງເປົ້າໝາຍທີ່ສາມາດເຮັດໄດ້ ແລະ ບັນລຸຜົນສຳເລັດຈະຊ່ວຍສ້າງຄວາມໝັ້ນໃຈໃນຄວາມສາມາດຂອງໂຕເອງ.
- ພັດທະນາໂຕເອງຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ: ການຮຽນຮູ້ທັກສະໃໝ່ໆ ຫຼື ພັດທະນາຄວາມສາມາດທີ່ມີຢູ່ຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາຮູ້ສຶກໝັ້ນໃຈໃນຄວາມສາມາດ ແລະ ຄຸນຄ່າໃນໂຕເອງຫຼາຍຂຶ້ນ.
- ປະເຊີນໜ້າກັບຄວາມຢ້ານ: ແທນທີ່ຈະຫຼີກລ້ຽງສະຖານະການທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມຢ້ານ ໃຫ້ລອງປະເຊີນໜ້າກັບມັນ ແລະ ເບິ່ງວ່າມັນເປັນໂອກາດໃນການຮຽນຮູ້ເຮັດໃຫ້ເຕີບໂຕ.
- ດູແລຮູບຮ່າງໜ້າຕາຂອງໂຕເອງ: ການນຸ່ງເຄື່ອງໃຫ້ດູດີ ແລະ ການດູແລໂຕເອງຊ່ວຍເສີມຄວາມໝັ້ນໃຈໄດ້, ການມີຮູບຮ່າງໜ້າຕາທີ່ດີເຮັດໃຫ້ເຮົາຮູ້ສຶກດີ ແລະ ມີຄວາມໝັ້ນໃຈໃນໂຕເອງຫຼາຍຂຶ້ນ.
- ຝຶກການສະແດງອອກ: ຝຶກການເວົ້າ ແລະ ການສະແດງຄວາມຄິດເຫັນໃນທີ່ສາທາລະນະ ຫຼື ໃນກຸ່ມນ້ອຍໆ ເພື່ອເສີມສ້າງຄວາມໝັ້ນໃຈໃນການສະແດງອອກ.
