“ຢາກແກ້ໄຂບັນຫາການແຕ່ງງານກ່ອນໄວອັນຄວນ ເພາະມັນເຮັດໃຫ້ແມ່ຍິງເສຍໂອກາດ, ເສຍທຸກຢ່າງ.”
ຄໍາຕອບທີ່ຊັດເຈນ ແລະ ເຕັມໄປດ້ວຍພະລັງນີ້ ບໍ່ພຽງແຕ່ເຮັດໃຫ້ ກັນນິກາ ສີວັງລາດ ສາມາດຄວ້າມົງກຸດນາງສາວບັນດາເຜົ່າລາວ 2025 ມາຄອງໄດ້ຢ່າງສົມກຽດ, ແຕ່ຍັງເປັນການປະກາດຈຸດຢືນອັນແຂງແກ່ນຂອງຍິງສາວໄວ 22 ປີຄົນນີ້ ທີ່ພ້ອມຈະນໍາໃຊ້ເວທີອັນຊົງກຽດນີ້ ເພື່ອເປັນກະບອກສຽງໃຫ້ກັບສັງຄົມ. ນອກເໜືອໄປຈາກຄວາມງາມ ແລະ ຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດແລ້ວ, ສິ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ ກັນນິກາ ສີວັງລາດ ຫຼື ຈີຈີ່ ແຕກຕ່າງຄືຄວາມພາກພູມໃຈໃນຮາກເຫງົ້າຂອງຕົນເອງໃນຖານະຍິງສາວ ໄຕດຳ ທີ່ພ້ອມຈະຍົກລະດັບມໍລະດົກວັດທະນະທໍາ ແລະ ບັນຫາສັງຄົມໄປພ້ອມໆກັນ.
ບົດຄວາມນີ້ຈະພາທຸກຄົນໄປເຈາະເລິກເຖິງເລື່ອງລາວຊີວິດ ແລະ ວິໄສທັດຂອງສາວໄຕດຳຄົນນີ້ ທີ່ບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນນາງງາມ, ແຕ່ຍັງເປັນຕົວແທນຂອງຄົນຮຸ່ນໃໝ່ທີ່ພ້ອມຈະສ້າງການປ່ຽນແປງ.
ຄວາມພາກພູມໃຈໃນຮາກເຫງົ້າໄຕດຳ
ໃນເວທີການປະກວດ ນາງສາວບັນດາເຜົ່າລາວ 2025, ກັນນິກາ ເປັນຕົວແທນຂອງຊົນເຜົ່າໄຕດຳ ເຊິ່ງລາວມີຈຸດປະສົງອັນແນ່ວແນ່ທີ່ຢາກນໍາສະເໜີຄວາມງາມ ແລະ ວັດທະນະທຳອັນເປັນເອກະລັກຂອງຊົນເຜົ່າ.
ກັນນິກາ ໄດ້ເປີດເຜີຍຄວາມໃນໃຈຕໍ່ທີມງານ Muan ວ່າ: “ນ້ອງເອງເຕີບໃຫຍ່ໃນຄອບຄົວຊົນເຜົ່າໄຕດຳ ພ້ອມກັບສີດໍາອັນຊົງກຽດຂອງໄຕດຳ, ຜ້າທໍຂອງແມ່, ນໍ້າໃຈຂອງບັນພະບຸລຸດ ແລະ ພາສາທີ່ເຮົາຮັກ.” ຄໍາເວົ້າເຫຼົ່ານີ້ສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມຜູກພັນອັນເລິກເຊິ່ງທີ່ຍິງສາວຄົນນີ້ມີຕໍ່ເຜົ່າຂອງຕົນເອງ.
ສໍາລັບນາງແລ້ວ, ການຢືນຢູ່ເທິງເວທີນີ້ບໍ່ແມ່ນພຽງແຕ່ເພື່ອແຂ່ງຂັນ, ແຕ່ເປັນການເຮັດຕາມຄວາມຮັບຜິດຊອບ ແລະ ຄໍາໝັ້ນສັນຍາຕໍ່ກັບບັນພະບຸລຸດ ເພື່ອຍົກລະດັບສະຖານະຂອງຊ່າງສີມື ແລະ ສົ່ງກໍາລັງໃຈໃຫ້ຄົນຮຸ່ນໃໝ່ເຫັນຄຸນຄ່າຂອງວັດທະນະທໍາທີ່ເປັນເອກະລັກຂອງຕົນເອງ.
ມາຮູ້ຈັກ “ໄຕດຳ” ຊົນເຜົ່າທີ່ມີມໍລະດົກອັນຍາວນານ
ເພື່ອໃຫ້ຜູ້ອ່ານເຂົ້າໃຈຮາກເຫງົ້າຂອງ ກັນນິກາ ຫຼາຍຂຶ້ນ, ເຮົາຂໍພາທຸກຄົນໄປຮູ້ຈັກກັບ ເຜົ່າໄຕດຳ ໂດຍສັງເຂບ.
ເຜົ່າໄຕດຳ ຈັດຢູ່ໃນກຸ່ມຂອງເຜົ່າໄຕ ເຊິ່ງມີປະຫວັດການເຂົ້າມາປັກຫຼັກໃນດິນແດນລາວເປັນເວລາຫຼາຍຮ້ອຍປີແລ້ວ. ຖິ່ນຖານເດີມຂອງພວກເຂົາແມ່ນຢູ່ສິບສອງຈຸໄທ ບໍລິເວນລຸ່ມແມ່ນໍ້າດຳ ແລະ ແມ່ນໍ້າແດງທາງພາກເໜືອຂອງຫວຽດນາມ. ປັດຈຸບັນ ຊາວໄຕດຳກະຈາຍຕົວດຳລົງຊີວິດຢູ່ຫຼາຍພື້ນທີ່ຕັ້ງແຕ່ພາກເໜືອຈົນຮອດພາກກາງຂອງລາວ, ລວມເຖິງບາງສ່ວນທີ່ອາໄສຢູ່ໃນປະເທດໄທ.
ນອກຈາກຈະມີພາສາປາກເວົ້າເປັນຂອງຕົນເອງແລ້ວ, ເຜົ່າໄຕດຳຍັງມີພາສາຂຽນທີ່ມີຕົວອັກສອນຄ້າຍຄືກັບອັກສອນພາສາໄທ ແລະ ອັກສອນລາວບູຮານ ເຊິ່ງຍັງຄົງຮັກສາໄວ້ຈົນເຖິງປັດຈຸບັນ.
ໃນສ່ວນຂອງເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມ, ກັນນິກາໄດ້ບອກວ່າ ສີດຳ ເປັນສັນຍາລັກຂອງຄວາມສຸພາບ ແລະ ຄວາມຖ່ອມຕົນ ທີ່ສະທ້ອນຢູ່ໃນຊຸດເຄື່ອງນຸ່ງຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ເສື້ອທີ່ມີກະດຸມທີ່ເອີ້ນວ່າ ມະແປັມ, ຜ້າສ້ວມ, ແລະ ສິ້ນທໍລາຍເກົ່າ. ລາຍຜ້າທໍຂອງໄຕດຳທີ່ເປັນເອກະລັກກໍຄື: ລາຍນາກ, ລາຍເຂົ້າ ແລະ ລາຍນ້ຳ ທີ່ໝາຍເຖິງຄວາມອຸດົມສົມບູນ ແລະ ຄວາມແຂງແກ່ນ.
ສໍາລັບວັດທະນະທຳປະເພນີ, ຊາວໄຕດຳມີພິທີກຳຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ງານສະຫຼອງປີໃໝ່ໃນໄລຍະເດືອນ 12 ຫາ ເດືອນ 2 ຫຼື ພິທີປາດໂຕງເຂົ້າໃໝ່ເມື່ອຮອດລະດູເກັບກ່ຽວ. ກັນນິກາ ເຊື່ອວ່າການບັນທຶກ ແລະ ຖ່າຍທອດຜ່ານສື່ອອນລາຍ, ການນໍາລາຍຜ້າເກົ່າອອກແບບເປັນຜະລິດຕະພັນໃໝ່ ຫຼື ການຮັກສາສິດທິທາງປັນຍາ ແມ່ນວິທີການຮັກສາມໍລະດົກເຫຼົ່ານີ້ໃຫ້ຢູ່ຄຽງຄູ່ກັບການປ່ຽນແປງຂອງຍຸກສະໄໝໃໝ່ໄດ້ຢ່າງຍືນຍົງ.
ເສັ້ນທາງນາງງາມ: ຈາກຄົນຂີ້ອາຍສູ່ຜູ້ຊະນະເລີດ
ຍ້ອນກັບໄປປີ 2022, ກັນນິກາ ປາກົດໂຕຄັ້ງທຳອິດໃນຖານະຜູ້ເຂົ້າປະກວດຂອງ Miss Universe Laos. ໃນການປະກວດຄັ້ງນັ້ນ, ລາວໄດ້ກ່າວຢ່າງເປີດໃຈວ່າ ຕົນເອງເປັນຄົນຂີ້ອາຍ, ແຕ່ກໍເຊື່ອວ່າ ທຸກຄົນສາມາດປ່ຽນແປງໄດ້ສະເໝີພຽງແຕ່ຕັ້ງໃຈ ແລະ ມຸ່ງໝັ້ນໃນສິ່ງທີ່ເຮັດ. ເຖິງວ່າຈະບໍ່ສາມາດຄວ້າໄຊຊະນະໄດ້, ແຕ່ນັ້ນກໍຄືຈຸດເລີ່ມຕົ້ນໃນເສັ້ນທາງນາງງາມຂອງສາວໄຕດຳຄົນນີ້.
ໜຶ່ງປີຕໍ່ມາ, ນາງໄດ້ກັບຄືນສູ່ເວທີການປະກວດ ນາງສາວລາວ 2023, ໃນນາມຕົວແທນຈາກແຂວງຫຼວງນໍ້າທາ ເຊິ່ງເປັນບ້ານເກີດຂອງຕົນເອງ. ເວັ້ນຫວ່າງໄປອີກໜຶ່ງປີ, ຈົນມາຮອດປີ 2025 ນາງກໍໄດ້ກັບມາປະກວດອີກຄັ້ງໃນເວທີ ນາງສາວບັນດາເຜົ່າລາວ ດ້ວຍເປົ້າໝາຍທີ່ຢາກເຮັດຕາມຄວາມຝັນໃຫ້ສຳເລັດ.
ໃນຄັ້ງນີ້, ຄວາມພະຍາຍາມຂອງລາວກໍໄດ້ຕອບສະໜອງກັບຜົນສໍາເລັດອັນຍິ່ງໃຫຍ່, ຈົນສາມາດຄວ້າຕຳແໜ່ງນາງສາວບັນດາເຜົ່າລາວ 2025 ມາຄອງໄດ້ຢ່າງສົມກຽດ.
ພະລັງຂອງການສຶກສາ: ອາວຸດສຳຄັນແກ້ໄຂບັນຫາສັງຄົມ
ຄໍາຖາມໃນຮອບ 6 ຄົນສຸດທ້າຍທີ່ຖາມວ່າ: “ຖ້າສາມາດໃຊ້ເວທີນາງສາວບັນດາເຜົ່າລາວເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາໃດໜຶ່ງທີ່ແມ່ຍິງໃນຊຸມຊົນຂອງເຈົ້າກໍາລັງປະເຊີນຢູ່, ບັນຫານັ້ນແມ່ນຫຍັງ ແລະ ຈະແກ້ໄຂມັນແນວໃດ?”
ກັນນິກາ ຕອບຢ່າງໝັ້ນໃຈວ່າ: “ນ້ອງຢາກແກ້ໄຂບັນຫາການແຕ່ງງານກ່ອນໄວອັນຄວນ ເພາະມັນເຮັດໃຫ້ແມ່ຍິງເສຍໂອກາດ, ເສຍທຸກຢ່າງ.” ນາງຍັງເນັ້ນຍໍ້າວ່າ ການສຶກສາ ແມ່ນກະແຈສຳຄັນທີ່ຈະຊ່ວຍໃຫ້ຜູ້ຍິງມີຄວາມຮູ້, ຄວາມສາມາດ ແລະ ເປັນເຈົ້າຂອງຊີວິດຂອງຕົນເອງໄດ້.
ນີ້ບໍ່ແມ່ນຄັ້ງທໍາອິດທີ່ ກັນນິກາ ເວົ້າເຖິງຄວາມສໍາຄັນຂອງການສຶກສາ. ໃນການປະກວດຄັ້ງກ່ອນ, ນາງກໍເຄີຍສະແດງຄວາມຕັ້ງໃຈທີ່ຈະໃຊ້ເວທີນີ້ເພື່ອຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານການສຶກສາໃຫ້ທົ່ວເຖິງຫຼາຍຂຶ້ນ. ນາງເຊື່ອວ່າ ການສຶກສາຈະເປັນພື້ນຖານທີ່ເຂັ້ມແຂງໃຫ້ກັບຜູ້ຍິງທຸກຄົນໄດ້ຢ່າງຍືນຍົງ.
ເປັນຫຍັງການແຕ່ງງານກ່ອນໄວອັນຄວນຍັງຄົງເປັນບັນຫາໃຫຍ່ໃນສັງຄົມ?
ເລື່ອງລາວຂອງ ກັນນິກາ ສີວັງລາດ ເປັນເຄື່ອງຢືນຢັນວ່າ ນາງງາມຍຸກໃໝ່ບໍ່ໄດ້ມີພຽງແຕ່ຄວາມງາມພາຍນອກ, ແຕ່ຍັງເຕັມໄປດ້ວຍວິໄສທັດທີ່ກວ້າງໄກ ແລະ ເຈດຕະນາອັນດີງາມທີ່ຈະສ້າງຜົນກະທົບຕໍ່ສັງຄົມຢ່າງແທ້ຈິງ. ວິທີຄິດ ແລະ ຄວາມຕັ້ງໃຈຂອງນາງໄດ້ສ່ອງແສງເຖິງປັນຫາທີ່ຍັງຝັງເລິກໃນຫຼາຍຊຸມຊົນ ແລະ ເປັນສິ່ງທີ່ທຸກຄົນຄວນຫັນມາໃຫ້ຄວາມສໍາຄັນ.
ນອກຈາກຄວາມພະຍາຍາມຂອງ ກັນນິກາ ແລ້ວ, ພວກເຮົາທຸກຄົນໃນສັງຄົມສາມາດມີສ່ວນຮ່ວມໃນການສ້າງການປ່ຽນແປງໄດ້ແນວໃດ? ທຸກຄົນຄິດວ່າຈະມີປັດໄຈອັນໃດອີກແດ່ທີ່ຈະຊ່ວຍແກ້ໄຂບັນຫາການແຕ່ງງານກ່ອນໄວອັນຄວນໄດ້ຢ່າງແທ້ຈິງ?
