ຄົງມີຫຼາຍຄົນທີ່ເຄີຍປະສົບກັບເຫດການແບບນີ້ແມ່ນບໍ່? ຕັ້ງໃຈຈະຍ່າງໄປເອົາເຄື່ອງອີກຫ້ອງໜຶ່ງ ແຕ່ພໍຍ່າງຜ່ານປະຕູເຂົ້າໄປແລ້ວກໍຢືນງົງຢູ່ກັບທີ່ພ້ອມກັບຄຳຖາມໃນໃຈວ່າ “ເຮົາຍ່າງມາຫ້ອງນີ້ເພື່ອຫຍັງ?” ປະກົດການນີ້ບໍ່ແມ່ນເລື່ອງແປກເລີຍ, ເປັນສິ່ງທີ່ສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ກັບທຸກຄົນ ແລະ ມັນມີຊື່ເອີ້ນວ່າ Doorway Effect ຫຼື Location Updating Effect (ປະກົດການຄວາມຊົງຈຳຖືກແຊກແຊງ).
Doorway Effect ແມ່ນຫຍັງ?
ປະກົດການນີ້ແມ່ນສິ່ງທີ່ສະໝອງຂອງເຮົາເຮັດວຽກໂດຍອັດຕະໂນມັດເມື່ອເຮົາຍ່າງຜ່ານປະຕູ, ສະໝອງຈະ ຣີເຊັດ (Reset) ຫຼື ສັ່ງໃຫ້ລືມຊົ່ວຄາວ ຈາກສະພາບແວດລ້ອມເກົ່າ ແລະ ຫັນໄປສົນໃຈສະພາບແວດລ້ອມໃໝ່ແທນ. ການປ່ຽນຈາກສະຖານທີ່ໜຶ່ງໄປອີກສະຖານທີ່ໜຶ່ງຈະເຮັດໃຫ້ຄວາມຄິດທີ່ຢູ່ໃນຄວາມຊົງຈຳໄລຍະສັ້ນຂອງເຮົາຖືກແຊກແຊງ ຫຼື ຖືກຈັດເກັບໄວ້, ສະໝອງຈະປ່ຽນຈຸດສັງເກດ (Focus) ໄປຫາສະພາບແວດລ້ອມໃໝ່ ເຮັດໃຫ້ຄວາມຄິດເດີມຈາງຫາຍໄປຊົ່ວຄາວ.
ທີ່ມາຂອງທິດສະດີ Doorway Effect
ປະກົດການນີ້ໄດ້ຖືກຄົ້ນຄວ້າໂດຍນັກຈິດຕະວິທະຍາດ້ານສະຕິປັນຍາຄື Gabriel A. Radvansky ແລະ David E. Copeland. ພວກເຂົາໄດ້ທຳການທົດລອງທັງໃນສະພາບແວດລ້ອມຈິງ ແລະ ໃນສະພາບແວດລ້ອມສະເໝືອນ (Virtual Reality). ຜົນການສຶກສາພົບວ່າການຍ່າງຜ່ານປະຕູເຮັດໃຫ້ຄວາມຊົງຈຳຂອງຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມທົດລອງໃນການວິໄຈຫຼຸດລົງຢ່າງຊັດເຈນ.
ພວກເຂົາໄດ້ຕັ້ງທິດສະດີກ່ຽວກັບເຫດການນີ້ວ່າ ປະຕູແມ່ນໄດ້ເຮັດໜ້າທີ່ເປັນ “ເຂດແດນຂອງເຫດການ (Event Boundary)” ທີ່ແຍກຄວາມຊົງຈຳອອກເປັນຕອນໆ (Chapter) ແລະ ໝາຍຄວາມວ່າການຍ່າງຜ່ານປະຕູແມ່ນຈຸດສິ້ນສຸດຂອງຄວາມຊົງຈຳບົດໜຶ່ງ ແລະ ການເລີ່ມຕົ້ນຂອງບົດໃໝ່. ນີ້ຄືເຫດຜົນທີ່ເຮັດໃຫ້ຄວາມຊົງຈຳຈາກຕອນກ່ອນໜ້ານັ້ນຖືກສະກັດກັ້ນຊົ່ວຄາວ.
Doorway Effect ແກ້ໄດ້ງ່າຍໆດ້ວຍ 3 ວິທີ
1. ເວົ້າສິ່ງທີ່ຕ້ອງການເຮັດອອກມາໃຫ້ມີສຽງ: ກ່ອນທີ່ຈະເຮັດສິ່ງໃດໜຶ່ງແລ້ວຍ່າງຜ່ານປະຕູ ໃຫ້ເວົ້າສິ່ງທີ່ຕັ້ງໃຈຈະໄປເຮັດອອກມາສຽງດັງໃຫ້ຕົວເອງໄດ້ຍິນ, ການເຮັດແບບນີ້ຈະຊ່ວຍໃຫ້ຄວາມຄິດນັ້ນເຂົ້າໄປຢູ່ໃນຄວາມຊົງຈຳໄລຍະສັ້ນໄດ້ດີຂຶ້ນ.
2. ຢືນຢູ່ກັບທີ່ ແລະ ຄິດກັບຄືນໃນສິ່ງທີ່ຕ້ອງການເຮັດ: ຖ້າເຮົາຍ່າງເຂົ້າໄປສະຖານທີ່ໃໝ່ແລ້ວລືມທັນທີ ແມ່ນໃຫ້ຢືນຢູ່ກັບທີ່ກ່ອນ ແລ້ວລອງຄິດເຖິງເລື່ອງລາວກ່ອນທີ່ເຮົາຈະຍ່າງຜ່ານປະຕູຈາກອີກຫ້ອງໜຶ່ງມາ ການເຮັດແບບນີ້ຈະຊ່ວຍໃຫ້ສະໝອງກັບຄືນສູ່ແວດລ້ອມເກົ່າໄດ້ໄວຂຶ້ນ.
3. ຫຼີກລ້ຽງການເຮັດຫຼາຍຢ່າງພ້ອມກັນ: Doorway Effect ມັກຈະເກີດຂຶ້ນງ່າຍກັບຄົນທີ່ມີສະມາທິບໍ່ຄ່ອຍດີ, ການພະຍາຍາມເຮັດຫຼາຍຢ່າງພ້ອມກັນຈະເຮັດໃຫ້ສະໝອງສັບສົນ ແລະ ມີຄວາມສ່ຽງທີ່ຈະລືມໄດ້ງ່າຍຂຶ້ນໃຫ້ພະຍາຍາມຕັ້ງໃຈເຮັດເທື່ອລະຢ່າງ.
ທຸກຄົນບໍ່ຕ້ອງກັງວົນຫາກເຄີຍພົບກັບເຫດການ Doorway Effect ເພາະມັນບໍ່ແມ່ນບັນຫາຮ້າຍແຮງແບບ ໂລກທາງດ້ານຄວາມຈຳຢ່າງ ອັລໄຊເມີ (Alzheimer’s Disease) ແຕ່ເປັນພຽງວິທີການທີ່ສະໝອງເຮັດວຽກປົກກະຕິ ເພື່ອຈັດລະບຽບຄວາມຊົງຈຳໃນຊີວິດປະຈຳວັນຂອງເຮົານັ້ນເອງ.
