ພໍອາກາດເຢັນມາເທື່ອໃດ… ຄວາມເຫງົາກະຄືສິເຂົ້າສິງທັນທີ! ໃຜເປັນແບບນີ້ແດ່? ພໍເຂົ້າໄລຍະທ້າຍປີທີ່ອາກາດເລີ່ມເຢັນລົງເທົ່ານັ້ນແຫຼະ ຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ຢາກນອນໝົກຢູ່ເທິງຕຽງກະເພີ່ມຂຶ້ນ 100%! ແຕ່ທີ່ພີກໄປກວ່ານັ້ນຄື “ຄວາມເຫງົາ” ທີ່ມັນຈີ໊ດຂຶ້ນມາແບບບໍ່ມີສາເຫດ ທັງທີ່ເດືອນກ່ອນຍັງເປັນສາວ hot (ຫຼື ບ່າວ cool) ທີ່ມູຟອອນຈາກທຸກຢ່າງແບບສຸດໆຢູ່ເລີຍ!
ໝູ່ເພື່ອນອາດຈະຄິດວ່າ “ເຫງົາເພາະບໍ່ມີຄົນກອດຕອນໜາວ” ບໍ່ນໍ? ເຊິ່ງກໍຖືກສ່ວນໜຶ່ງເນາະ, ແຕ່ຖ້າເບິ່ງຕາມຫຼັກວິທະຍາສາດແລ້ວ… ອາການນີ້ມັນມີບາງຢ່າງເຊື່ອງຢູ່ເບື້ອງຫຼັງຮ່າງກາຍຂອງເຮົາຫຼາຍກວ່ານັ້ນອີກ! ມັນມີຊື່ເອີ້ນພ້ອມເດີ້ວ່າ “Winter Blues” ຫຼື ອາການເສົ້າເຫງົາຫງອຍທີ່ມາຄູ່ກັບຍາມໜາວນີ້ແຫຼະ!
🧠 ສ່ອງເຄມີໃນສະໝອງ: ເມື່ອ “ແສງແດດ” ຄືສານຕັ້ງຕົ້ນຂອງ “ຄວາມສຸກ”
ເວົ້າຕາມຈິງແລ້ວ ຄວາມຮູ້ສຶກເຫງົາ, ເສົ້າ ຫຼື ຊຶມ ໃນຍາມໜາວ ມັນເຊື່ອມໂຍງກັບການປ່ຽນແປງຂອງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ສານເຄມີໃນສະໝອງເຮົາໂດຍກົງເລີຍລະ! ໂດຍສະເພາະເລື່ອງຂອງ “ແສງແດດ”.
ຕາມຂໍ້ມູນຈາກຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານຈິດຕະວິທະຍາ ແລະ ສຸຂະພາບຈິດ (ເຊິ່ງອ້າງອີງຈາກງານວິໄຈຫຼາຍສະບັບທີ່ເຊື່ອມໂຍງເລື່ອງ SAD ຫຼື Seasonal Affective Disorder ກັບຮໍໂມນ) ສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນຄື:
ເຊໂຣໂທນິນ (Serotonin) ຫຼຸດລົງ: ເຊໂຣໂທນິນຄືສານສື່ປະສາດທີ່ຊ່ວຍຄວບຄຸມອາລົມ ເຮັດໃຫ້ອາລົມດີ ມີຄວາມສຸກ ແລະຮູ້ສຶກສະຫງົບ. ບັນຫາກໍຄື ການຜະລິດເຊໂຣໂທນິນໃນຮ່າງກາຍຂອງເຮົາ ສຳພັນກັບປະລິມານແສງແດດ ທີ່ເຮົາໄດ້ຮັບ. ພໍເຂົ້າຍາມໜາວ ກາງເວັນສັ້ນລົງ ແສງແດດໜ້ອຍລົງ, ການສ້າງເຊໂຣໂທນິນກໍເລີຍຫຼຸດລົງຕາມໄປນຳ ເຮັດໃຫ້ເຮົາມີໂອກາດຮູ້ສຶກຫງຸດຫງິດ, ເສົ້າ ແລະ ເຫງົາໄດ້ງ່າຍຂຶ້ນ.
ເມລາໂທນິນ (Melatonin) ສູງຂຶ້ນ: ເມລາໂທນິນຄືຮໍໂມນທີ່ຄວບຄຸມການນອນຫຼັບ ແລະຈະຫຼັ່ງອອກມາເມື່ອຮ່າງກາຍໄດ້ຮັບຄວາມມືດ. ພໍຍາມໜາວຟ້າມືດໄວຂຶ້ນ, ຮ່າງກາຍກໍຫຼັ່ງເມລາໂທນິນໄວຂຶ້ນ ແລະດົນຂຶ້ນ ເຮົາເລີຍຮູ້ສຶກເຫງົານອນ ຢາກມຸດໂຕຢູ່ກ້ອງຜ້າຫົ່ມຕະຫຼອດເວລາ ແລະອາດເຮັດໃຫ້ຮູ້ສຶກອິດເມື່ອຍຂຶ້ນໄປອີກ.
ສຳລັບບາງຄົນທີ່ມີອາການໜັກຫຼາຍ ຈົນກະທົບຕໍ່ຊີວິດປະຈຳວັນ, ເຂົາເອີ້ນອາການນີ້ວ່າ SAD (Seasonal Affective Disorder) ເຊິ່ງເປັນຮູບແບບໜຶ່ງຂອງພາວະຊຶມເສົ້າທີ່ເກີດຂຶ້ນຕາມລະດູການເລີຍເດີ. ແຕ່ສຳລັບໃຜທີ່ພຽງແຕ່ຮູ້ສຶກຫງອຍໆ ຫຼື ເຫງົາໆ ເປັນບາງຄັ້ງ ກໍຄືຢູ່ໃນໝວດ Winter Blues ນີ້ແຫຼະ.
ແລ້ວຕ້ອງເຮັດແນວໃດ ເມື່ອບໍ່ມີຄົນກອດ ຈຶ່ງສູ້ຄວາມເຫງົາໄດ້ແບບສັບໆ?
ໃນເມື່ອອາກາດມັນເປັນເຫດ ເຮົາກໍຕ້ອງຊອກຫາວິທີມາ “ສູ້” ກັບເຄມີໃນສະໝອງທີ່ກຳລັງດື້ຢາ ເອີ້ຍ! ກຳລັງຕົກ. ລອງເອົາທຣິກເຫຼົ່ານີ້ໄປນຳໃຊ້ເບິ່ງເດີ້:
ທ້າແດດ (ໜ້ອຍໜຶ່ງ): ອັນນີ້ສຳຄັນທີ່ສຸດ. ພະຍາຍາມເປີດຜ້າມ່ານຕອນເຊົ້າ ຫຼື ຫາເວລາອອກໄປຮັບແສງແດດອ່ອນໆ ປະມານ 10-15 ນາທີ ໃນຕອນກາງເວັນ (ເຖິງວ່າຈະເປັນແດດແບບໜ້ອຍໆ ກໍຍັງດີ). ການໄດ້ຮັບແສງສະຫວ່າງຈະຊ່ວຍກະຕຸ້ນການຜະລິດເຊໂຣໂທນິນ ແລະຊ່ວຍຣີເຊັດວົງຈອນການນອນຫຼັບຂອງເຮົາໃຫ້ບໍ່ຮູ້ສຶກເຫງົານອນຕະຫຼອດເວລາ.
ມູຟອອນຈາກຕຽງ: ການອອກກຳລັງກາຍເບົາໆ ກໍຊ່ວຍໄດ້ເດີ້! ເພາະການເຄື່ອນເໜັງຮ່າງກາຍຈະຊ່ວຍກະຕຸ້ນການຫຼັ່ງ ເອນດໍຟິນ (Endorphin) ເຊິ່ງເປັນສານແຫ່ງຄວາມສຸກ ແລະຫຼຸດຜ່ອນຄວາມເຄັ່ງຄຽດໄດ້ດີບໍ່ໜ້ອຍກວ່າເຊໂຣໂທນິນເລີຍ.
ເຕີມພະລັງດ້ວຍອາຫານ: ລອງຊອກຫາອາຫານທີ່ມີ ກົດອະມິໂນທຣິບໂຕແຟນ (Tryptophan) ເຊັ່ນ: ໄຂ່, ຊີສ, ໝາກຖົ່ວ ຫຼື ປາ ເພາະມັນຄືສານຕັ້ງຕົ້ນໃນການສ້າງເຊໂຣໂທນິນ! (ແຕ່ຢ່າກິນຈົນນ້ຳໜັກຂຶ້ນເດີ້ ດຽວສິເຫງົາໜັກກວ່າເກົ່າ)
ຢ່າຂາດການຕິດຕໍ່: ເຖິງຈະເຫງົານອນສໍ່າໃດ, ກໍຢ່າປ່ອຍໃຫ້ໂຕເອງຈົມຢູ່ກັບຄວາມເຫງົາຄົນດຽວ! ຢ່າລືມໂທຫາໝູ່, ລົມກັບຄອບຄົວ ຫຼື ນັດເຈິກັນ. ການມີປະຕິສຳພັນກັບຄົນອື່ນຈະຊ່ວຍຫຼຸດຄວາມຮູ້ສຶກໂດດດ່ຽວໄດ້ຫຼາຍ.
ສະຫຼຸບແລ້ວ… ຄວາມເຫງົາໃນຍາມໜາວມັນບໍ່ແມ່ນເລື່ອງມະໂນໄປເອງ, ແຕ່ເປັນເລື່ອງຂອງ ‘ວິທະຍາສາດ’ ແລະ ‘ຮໍໂມນ’ ທີ່ກຳລັງຫຼິ້ນຕະຫຼົກກັບໃຈເຮົາ. ຈື່ໄວ້ວ່າຖ້າຮໍໂມນມັນດື້ ເຮົາກໍຕ້ອງສູ້ດ້ວຍວິທີການໃຊ້ຊີວິດທີ່ດີກວ່າເກົ່າ! ຍາມໜາວນີ້ເຖິງຈະບໍ່ມີໃຜກອດ ແຕ່ເຮົາກໍ ‘ກອດໂຕເອງ’ ດ້ວຍການເບິ່ງແຍງສຸຂະພາບກາຍ ແລະສຸຂະພາບໃຈໃຫ້ດີທີ່ສຸດໄດ້!
ແລ້ວໝູ່ໆມີວິທີເອົາຊະນະ Winter Blues ແນວໃດແດ່? ມາແຊທຣິກທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ມູຟອອນຈາກຄວາມເຫງົາໄດ້ແບບສັບໆ ໃນຄອມເມັ້ນນີ້ເລີຍ ເພື່ອໃຫ້ໝູ່ຄົນອື່ນໄດ້ມີກຳລັງໃຈມູຟອອນຕາມ.
